De helft van de mensen op de wachtlijst voor het verpleeghuis blijft het liefst zo lang mogelijk thuis wonen. Maar liefst 49% van de 13.634 cliënten op de landelijke wachtlijst wil op dit moment niet naar een verpleeghuis. Dat blijkt uit het onderzoek Wachtlijsten in de Wlz – Wensen en behoeften van wachtenden dat bureau HHM deed in opdracht van het ministerie van VWS. Het onderzoeksrapport is op 3 november aangeboden aan de Tweede Kamer.

Bureau HHM doet sinds 2000 onderzoek naar wachtlijsten in de langdurige zorg. Adviseur Nienke van Vliet: “Dit is de eerste keer dat door het ministerie van VWS nadrukkelijk de vraag is gesteld om de wensen en behoeften van de wachtenden – ouderen en gehandicapten – in kaart te brengen. Waar het eerder vooral ging om aantallen, kwantiteit, is nu de focus gelegd op kwaliteit: wat willen mensen en waarom. Wat blijkt is dat een groot deel van de wachtenden op de lijst zo lang het nog gaat thuis wil blijven wonen. De wachtlijst voor opname in een verpleeghuis kan dus een stuk korter worden als je de ondersteuning thuis, zowel voor de cliënt als van de mantelzorger, goed regelt. Daarmee sluit je aan op het kabinetsbeleid en belangrijker nog: op de wens van de cliënt.”

Uit het onderzoek blijkt dat de wachtlijst op 1 mei 2016 uit drie groepen mensen bestaat:

Groep 1: Cliënten bereid tot opname, ook bij een andere instelling dan die van voorkeur: 1.500 cliënten (11%);
Groep 2: Cliënten bereid tot opname, alleen bij de instelling van voorkeur: 5.454 cliënten (40%);
Groep 3: Cliënten die zo lang mogelijk thuis willen wonen: 6.680 cliënten (49%).

De bereidheid tot opname van de eerste groep mensen is groot, waardoor zij ook open staan voor opname bij een andere instelling dan die van voorkeur. In de praktijk zien aanbieders bij het aanbieden van een alternatief, dat cliënten toch vaak afzien van dat aanbod. Van deze eerste groep cliënten geeft 49% aan dat het thuis niet meer gaat. Van de mantelzorgers geeft 36% aan het verlenen van zorg zwaar te vinden.

Een tweede groep cliënten staat op de wachtlijst, maar wil geen gebruik maken van het beschikbare aanbod. Deze cliënten willen alleen op een specifieke locatie gaan wonen en wachten tot daar een plek is. Van deze tweede groep cliënten geeft 45% aan dat het thuis niet meer gaat. Van de mantelzorgers geeft 42% aan het verlenen van zorg zwaar te vinden.

De derde en grootste groep is op dit moment niet bereid tot opname en wil zo lang mogelijk thuis blijven wonen, ook al komt er een plek vrij bij de voorkeursaanbieder.  Zij wonen veelal met een partner of een familielid. Van deze derde groep cliënten geeft 42% aan dat het thuis redelijk gaat. Van de mantelzorgers geeft 43% aan dat het verlenen van zorg redelijk gaat.

Het grootste deel van de wachtenden ontvangt zorg tijdens het wachten: 8% van de mensen ontvangt tijdelijk verblijf in een andere instelling, 78% ontvangt professionele zorg thuis, 69% ontvangt mantelzorg en 8% vrijwillige zorg. Cliënten zijn over het algemeen tevreden over deze zorg.